Texto de Noriega Varela en La Voz de Mondoñedo      O presentimento de Basilio Álvarez respecto o inadecuado que resultaba o cemiterio madrileño para albergar os restos de Veiga era, en verdade, un clamor popular. Dende as páxinas do semanario La Voz de Mondoñedo, dende as que se informa do pasamento do músico, o poeta Noriega Varela chama á subscrición popular para soterrar a Veiga, a quen emparella con Añón, tanto por ter morto na indixencia como pola súa condición de precursor.

     Recollen a iniciativa os galegos residentes en Bos Aires. Dous meses despois do seu pasamento constitúese na cidade porteña unha comisión denominada “Homenaxe a Pascual Veiga”, co fin de recadar fondos para trasladar os restos do compositor mindoniense á súa cidade natal, onde se proxecta erguer un mausoleo no que se quere gravar “unha inscrición cariñosa e sincera que exprese a dor dos galegos ausentes por tan sensible perda”. A comisión será presidida polo mindoniense José María Miranda Luaces, presidente ademais da sociedade Mindonienses na Arxentina, e constituída por Pascual Robles, presidente do Círculo Galego, o músico Egidio Paz Hermo, Rafael Mallo, presidente do Orfeón Galego, Francisco Galván, presidente do Orfeón Galego Primitivo, Luís López Páez, presidente de Fillos de Betanzos, e Paredes Rey, delegado do Centro Galego de Avellaneda. Os presidentes das sociedades galegas e os directores dos xornais españois foron designados vocais, e considerouse conveniente concitar a axuda dos galegos en Montevideo e Asunción do Paraguai.

     A comisión acordou celebrar unha gran velada na que participasen todas as corais galegas existentes en Bos Aires, xuntas baixo a batuta de Paz Hermo, e destinar a recadación a engrosar a subscrición prevista entre os galegos na Arxentina para honrar a memoria de Veiga. O acto tivo como escenario o teatro Victoria de Bos Aires e a data escollida foi o 31 de outubro de 1906.

     Case un ano despois, o 8 de xuño, a sociedade Orfeón Mindoniense organiza así mesmo outra velada conmemorativa en memoria do compositor mindoniense. Os textos lidos naquela ocasión foron recollidos, a instancia de Fernando Lorenzo, na publicación bonaerense Alborada, revista creada para a ocasión e que tirou ese único número.

     Entre mentres en Cuba outro mindoniense, José María Salgueiro, insta ó Centro Galego a promover unha homenaxe ó autor da Alborada, asemade co propósito de recadar fondos para trasladar os seus restos a Mondoñedo e erixirlle un mausoleo. A velada artístico-literaria celebrarase o 20 de decembro de 1907 e, alén da interpretación musical de obras de Veiga, Chané e Montes, contou co recitado polo propio autor dun poema de Curros Enríquez escrito para a ocasión e a presentación do busto do artista, obra de Mariano Miguel. Nesta velada interpretouse por vez primeira publicamente o Himno Galego, executado pola banda Municipal da Habana baixo a dirección de Guillermo Tomás.

      Mais haberá que esperar a 1911 para que se retomen os traballos do traslado dos restos a Mondoñedo. Un artigo de Alfredo Vicenti na prensa madrileña alerta de que ó estar próximo o quinto cabodano da morte do compositor, os seus restos corrían a sorte de ir a dar á fosa común. Nunha xuntanza mantida en xuño polos lucenses no Centro Galego de Madrid, o seu presidente, Venancio Vázquez, fai fincapé na continxencia advertida por Vicenti, e un dos presentes, o concelleiro Vilariño, informa das xestións levadas a cabo por el mesmo logrando do concello madrileño a prórroga do prazo. Ese mesmo mes o concello de Madrid aprobará unha proposición concedendo sepultura gratuíta a Veiga para que as súas cinzas non se perdan na fosa común.

      Xurde daquela, seica, un problema de coordinación que no seu momento espertará susceptibilidades entre os galegos en Arxentina e os residentes en Cuba, e nomeadamente entre os mindonienses. Mentres en Bos Aires o presidente da comisión creada no seu momento, Miranda Luaces, en entrevista a primeiros de setembro con José R. Lence, di dispoñer de 3.889 pesos arxentinos para a homenaxe a Veiga,  e manifesta estar á espera de noticias da comisión formada na Habana coa mesma finalidade, que ten reunidos 1.600 pesos, o presidente do Centro Galego da cidade antillana, o 10 de setembro, xira á orde de Alfredo Vicenti a cantidade de 7.874 pesetas para proceder a trasladar a Mondoñedo os restos de Veiga. Na carta que lle dirixe informa de que o diñeiro procede da recadación da velada mantida en decembro de 1907, depositado na Caixa de Aforros dos socios do Centro Galego mentres non se coordinaran cos bonaerenses, dos que non tiñan novas ningunha. Pregábanlle ó destinatario, pois, que en coordinación con Miranda Luaces e o Centro Galego en Madrid, procedese ó traslado dos restos.

      En decembro daquel ano o concello mindoniense designou unha comisión encargada de preparar os actos do traslado. Formábana o tenente de alcalde Alejo Ferreiro, como presidente, e os concelleiros Ramón Martínez-González Insua, Antonio Paredeiro Cavado e Víctor de Silva Posada. Canda eles foron nomeados os directores dos periódicos locais: César González-Seco, por Mondoñedo, Dodolino Trigo, por La Voz de Mondoñedo e Manuel Vázquez, por El Cruzado, que delegou no redactor Antonio Maseda Romero. Este último xornal abandonará a comisión pouco despois por desavinzas co director de Mondoñedo.

      A primeira xuntanza desta comisión realizouse o 3 de xaneiro de 1912 e nela determinouse celebrar solemnes funerais na catedral, xestionar que unha prestixiosa banda de música asistira á condución dos restos e demais actos que se dispuxeran, organizar un orfeón que entoase a Alborada ante os restos do seu autor, preparar unha gran velada no Teatro do Casino e, no caso de que os fondos reunidos en Cuba e Arxentina abondasen para a súa organización e sostemento, crear unha escola de música. Agás isto último, que non pasou de mero proxecto, o resto dos acordos daquela primeira reunión constituíron os actos que en honra de Veiga se celebrarían en setembro.

      En xuntanzas posteriores irase perfilando a homenaxe. Así, o bispo Solís compromete, no seu nome e no do cabido,  facer as honras fúnebres na catedral coa maior solemnidade e sen custo económico ningún para a comisión, e o deán de Santander, o galego Manuel Gómez Adanza, ofrécese para pronunciar a oración fúnebre. A determinación da data para o traslado dos restos e os festexos con que se acompañarían deixouse ó criterio de Alfredo Vicenti, Montero Villegas, deputado a Cortes por Mondoñedo, e representantes do Centro Galego de Madrid.

     No tocante á banda de música, a comisión optou por recorrer á subscrición popular para sufragar o seu custo. Vicenti escribira á comisión dicindo que co diñeiro remesado dende América aboaríase a viaxe a Mondoñedo del mesmo, do representante do Centro Galego de Madrid e doutros acompañantes, pero, para desesperación dos comisionados, nada se dicía do diñeiro que podían dispor os mindonienses para organizar os actos na cidade. Aínda a fins de xullo a comisión non decidira, pois descoñecía con que cantidades contaba, se viría ou non unha acreditada banda de música. Ó final foi a do rexemento de Isabel a Católica a que concorreu ós actos.